1/5/11

να σου πω μια παραμύθα...

Σκόρπιες σκέψεις και παρατηρήσεις από τα χρόνια που έζησα στο Λονδίνο. Με αφορμή τον γάμο. Η βασιλεία είναι ένας θεσμός ταμπού. Στα τόσα χρόνια εκεί μια φορά θυμάμαι να έχουμε θίξει το θέμα σε μια κουβέντα με έναν ακαδημαϊκό, αναπληρωτή καθηγητή κοινωνιολογίας, ο οποίος αν και αριστερός θεωρούσε ότι η βασίλισσα είναι αυτή που κρατάει το έθνος ενωμένο και είναι άρα απαραίτητη. United Kingdom. Οι ανισότητες μεταξύ Σκοτίας και Αγγλίας (Λονδίνου δηλαδή γιατί και τα middlelands Αγγλία είναι αλλά υπάρχει και ένας Ken Loach να μας θυμίζει τι Αγγλία είναι) είναι ιδιαίτερα οξυμένες και οι σκοτσέζοι είχαν αποσχιστικές τάσεις. Ιδιαίτερα την εποχή που μετακόμισα εγώ στο UK, το 2002, έπαιζε πολύ το θέμα του ευρώ. Ως αποικιοκράτες, ως νησιώτες (την υπόλοιπη Ευρώπη τη λένε απλώς continent), με μια ιμπεριαλιστική παράδοση, είναι κάποια πράγματα που δε τα διαπραγματεύονται. Η Queen Elizabeth συμβολίζει το Ηνωμένο Βασίλειο, είναι όμως και η ηγετική μορφή της (βρετανικής) κοινοπολιτείας, είναι η φάτσα της τυπωμένη όχι μόνο στα βρετανικά αλλά και τα αυστραλέζικα χαρτονομίσματα. Το 2002-3 πήγαινες σινεμά και έβλεπες προπαγανδιστική διαφήμιση κατά του ευρώ και υπέρ της στερλίνας προφανώς. Ένα επιχείρημα απο τα πολλά, στο να παραμείνουν στη λίρα, ήταν το κεφάλι της γριάς, που είναι ιερό σύμβολο. Στα γενέθλιά της γίνονται πολεμικές επιδείξεις. Γεμίζει ο ουρανός σμήνη πολεμικά αεροσκάφη που κάνουν ταρζανιές. Ο βρετανικός λαός -φαίνεται να- μη δυσανασχετεί -σε γενικές γραμμές- που φορολογείται αδρά για τη βασιλική οικογένεια. Συγκινείται, χαίρεται, συρρέει αθρόα στις βασιλικές τελετές: γενέθλια, γάμους, κηδείες. Έχει πεισθεί πως του φέρνει τουρισμό. Βούλιαξε το Λονδίνο από τουρίστες αυτές τις μέρες με τον γάμο του πρίγκηπα. Ένιωθα λοιπόν πως έχουν αποδεχτεί τη βασιλεία για λόγους Ιστορίας, παράδοσης, πολιτικής και οικονομίας. Κατά διαστήματα πέφτει κανένα πυροτέχνημα επικοινωνιακό για κατάργηση της βασιλείας αλλά εξαφανίζεται γρήγορα. Κι ακόμα, ο κόσμος διψάει για παραμύθι. Οι βρετανοί, που με τo market έχουν ερωτική σχέση, ξέρουν να το εκμεταλλεύονται αυτό. Και το παραμύθι ταιριάζει σε μια χώρα με πανύψηλα δέντρα που και στα όρια της διαταραχής να είσαι ορθολογιστής νιώθεις θα πεταχτούν νεράιδες και ξωτικά, μια χώρα με ελάφια, σκίουρους, αλεπούδες, κύκνους και λίμνες (ακόμα μέσα στα πάρκα της ίδιας της πρωτεύουσας, για φαντάσου), με έφιππους μπάτσους (μπάτσοι μεν έφιπποι δε), κόκκινα διώροφα λεωφορεία, με τα μαύρα Hackney carriage ταξί. Και έναν μολυβί ουρανό, ένα βαρύ προτεσταντικό ήθος που τα χρωματίζει το όνειρο, η παραμύθα. Η παραμύθα πως με σκληρή δουλειά, αν είσαι έξυπνος, τίμιος, εργατικός, μπορεί να γίνεις σπουδαίος. Και σου προσφέρεται η ευκαιρία. Η παραμύθα πως αν είσαι όμορφη, σεμνή και κλασσάτη κοπέλα, μπορεί να γίνεις η γυναίκα του ήδη σπουδαίου. Και σου παρέχεται η ευκαιρία. Saint Opportunity. Έχει κι ο καπιταλισμός τους αγίους του.Όπου διαλυθεί το παραμύθι, διαβάζεις για μαχαιρώματα. Κάθε μέρα μαχαιρώνονται μαυράκια στο Camberwell. Όπου διαλυθεί το παραμύθι, βλέπεις μεθυσμένους ήδη από τις 6 το απόγευμα. Κάθε μέρα εργαζόμενοι με dress code, υπαλληλάκια όμως, θα πίνουν το ένα pint μπύρα μετά το άλλο ώσπου να γίνουν γκολ. Τα ξέρεις τώρα. Κάθε χώρα έχει τον ιδανικό της ήρωα. Εμάς ήταν ο Βελουχιώτης ή ο Βενιζέλος, ας πούμε; Ναι, μη το γελάς. Τι σημασία έχει η απόχρωση; Ένα προτεκτοράτο είμαστε, έναν αγωνιστή θέλουμε που να συμβολίζει την ανεξαρτησία. Τώρα δεν έχουμε κανέναν και έχουμε πέσει σε απελπισία. Αντίθετα, οι βρετανοί ελπίζουν. Έχουν αυτό που -μάθανε να- θέλουν. Οι βρετανοί είναι στους G8, είναι αποικιοκράτες, είναι οικονομικά ισχυροί. Πληρώνουν για να είναι στο επίκεντρο της προσοχής όλου του κόσμου. Saint Publicity. Ένα βασιλιά στρατιωτικό θέλουν (αυτός ο μούργος ο Γουίλ δεν έχει σπουδάσει τίποτα), να αντιπροσωπεύσει την ισχύ τους. Μια βασιλοπούλα όμορφη θέλουν αλλά όχι θεά, να ταυτιστούν τα κοριτσόπουλα, να δουλέψει το beauty και το fashion industry να γίνουν κι αυτές σικάτες δεσποινίδες. Μια βασιλοπούλα αστή αλλά όχι μεγαλοαστή θέλουν να ελπίζουν οι μεσαίας τάξης κοπέλες πως θα ανέβει με το όχημα του social mobility σε πιο πριγκιπικά σκαλοπάτια. Το ζεύγος αυτό των νέων ανθρώπων αντιπροσωπεύει τίμια και ειλικρινά την ελπίδα ενός λαού που ούτε έρμαιο είναι, που ούτε έπαψε να ελπίζει, που ούτε όμως δεν τον καψάλισε η κρίση. Το θέμα είναι σε τι ελπίζει. Στο να είναι Πρωτομαγιά και εμείς να μιλάμε για τους γάμους του royal family...

11 σχόλια:

Niemandsrose είπε...

Με αφορμή μια κουβέντα με έναν φίλο.

gerasimos είπε...

Εγώ πρωτοβρέθηκα στο Ηνωμένο Βασίλειο το 1996. Την άνοιξη του '97 ήταν που είχε πρωτοβγεί ο Μπλερ με ένα τσούρμο νεοεκλεγμένους βουλευτές. Θυμάμαι τους βλέπαμε στην τηλεόραση με έναν συμφοιτητή Συντηρητικό. Μια εξ αυτών ήταν και λαίδη. 'She doesn't look like a lady', σχολίασε ο συμφοιτητής βλέποντάς την. 'How does a lady look like?' η δική μου, κάπως μπηχτή ερώτηση. Ακόμα περιμένω την απάντηση...

Кроткая είπε...

Υπάρχουν κι αλλού. Στην Ολλανδία τα γεννέθλια της βασίλισσας ειναι 30 Απριλίου και είναι αργία και γίνεται το τρελό πάρτυ. Η Πρωτομαγιά όμως είναι εργάσιμη.
Εξίσου προτεστάντες οι Ολλανδοί: χειρότερα, καλβινιστές.

Rodia είπε...

Οταν βρέθηκα -παλιά, πολύ παλιά- στο Λονδινο, μου έκανε τεράστια εντύπωση. Η πρωτεύουσα του Ην. Βασιλείου είναι απλώς ένα μεγάλο χωριό. Απλωμένο σε έκταση και όχι σε ύψος. Με τα σπιτουλάκια του και τα κηπάκια του, αυτά που γλίτωσαν τους βρεττανους απο την πείνα στη διάρκεια του Β'Π.Πολέμου. Εντυπωσιακός λαός και οι άγγλοι, πεισματάρηδες και με τσαγανό. Πααμυθιασμένοι, αλλά και να πατούν γερά στη γη. Ισως αυτή η επαφή (με τα κηπάκια, κλπ) να τους φύλαξαν ως τώρα απο τα παραμυθιάσματα των οικονομοτέτοιων φιλελέ-.
Ας ζήσουν τώρα άλλο ένα παραμυθάκι, ας ζήσουν και τους Ολυμπιακους του 2012, γιατί μετά βλέπω να έρχονται οι άγριες μερες και για τη πάρτη τους, για τις οποίες έχουν ήδη ξεκινήσει να προετοιμάζονται.. αλλά. Να το διώξω το "αλλά"; Ευχαρίστως, γιατί σε αυτό το λαό εναποθέτω τις ελπίδες μου να κάνει το μεγάλο βήμα προς τη λύση του προβήματος που μας φύτεψαν οι αγορές. Κάνω πάλι λάθος; Ιδωμεν. «Κυριακή, κοντή γιορτή», που λέει και η παροιμία...
(το σχόλιο επίσης απο προσφατες συζητησεις με φιλους)

Υπεύθυνη Δήλωση: Οι σκοτσέζοι είναι από άλλο πλανήτη: Υπέροχοι!
(αλλά.)

latecomer είπε...

Το "continent"! Δεν το λένε μόνο οι βρετανοί, το εσωτερικεύσαμε και οι υπόλοιποι. Θυμάμαι μια φίλη Γερμανίδα που έφευγε για διακοπές και ήθελε να με κάνει να σκάσω: δεν μου είπε "πάω στη Γερμανία", "πάω στην ήπειρο" είπε.

"είναι η φάτσα της τυπωμένη όχι μόνο στα βρετανικά αλλά και τα αυστραλέζικα"
Στα δικά μας πάντως της Σκωτίας δεν είναι! Την έχουμε αντικαταστήσει με τον Burns και τον Scott. Παρ'όλ'αυτά ταχυδρομείο ανοιχτό την ώρα που γινότανε ο γάμος δεν κατάφερα να βρω ούτε εδώ.

Δεν ξέρω αν έχεις ποτέ πετύχει εκείνη την παλιά εξαιρετική σειρά του BBC, το "Yes minister" αλλά κάθε φορά που ο αρχιμανδαρίνος διαφωνούσε με μια πρόταση του υπουργού διαμαρτυρότανε λέγοντας "What is going to be next? the abolition of monarchy?"

Το μόνο σημείο που διαφωνώ μαζί σου είναι αυτό με τα δάση και τις νεραϊδες. Ναι, είναι μεγάλα τα δέντρα, ναι μπορείς να τα βρεις ακόμη και στις πόλεις. Μα είναι αποστειρωμένα. Τα δάση τους είναι προέκταση των αγρών, δεν είναι το σημείο που σταματάνε οι αγροί. Υποθέτω υπάρχουν ακόμα γωνίτσες που να σου προκαλούνε τις αρχέγονες ανατριχίλες, αλλά προσωπικά δυσκολεύομαι κάπως να τις νιώσω σε ένα δάσος με στοιχισμένα και ζυγισμένα δέντρα.

varometro είπε...

Εντάξει δεν υπάρχει και μεγάλη διαφορά. Εκεί έχουν τους Γουίνδσορ εδώ έχουμε τους Παπανδρέου. Τώρα άμα η πλειοψηφία των Άγγλων αποδέχονται την βασιλεία ως ατραξιόν που τραβάει τουρισμό ή ως συνεκτικό συστατικό του έθνους τι να πω. Οι άνθρωποι ποτέ διαχρονικά δεν διακρίθηκαν ούτε για την αισθητική, ούτε για την ηθική τους συγκρότηση κι αυτό βέβαια τους βοήθησε να κάνουν την αυτοκρατορία.

geokalp είπε...

κλισέ αλλά είναι "ψύχραιμη" η ανάλυση του φαινομένου

εγχωρίως όμως, όπως μου έλεγε ένας μπάρμπας, εάν όλοι όσοι έκατσαν και είδαν ΟΛΟ το μυστήριο και τη σεμνή τελετή είναι λιγότεροι από 69 υπάρχει ακόμα Ελπίς (Νικολαϊδη) για το Έθνος...

Niemandsrose είπε...

@gerasimos, αν ποτέ έχεις την απάντηση, θα ήθελα να την μοιραστείς μεθ' ημών. :)

@Κροτ, ναι, το ξέρω για τα γενέθλια της βασ. στην Ολλανδία. Έχει πάει ένα ζευγάρι φίλων να πουλήσει κάτι κοσμήματα και να αγοράσει second hand σε μπαζάρ που γίνεται έξω από την πόρτα του καθενός. Είναι άλλο το πανηγύρι, θέλω να πω. Οι αγγλαίουρες ψωνίζονται. Έχεις δει τι καπελαδούρες φοράνε στους γάμους τους; Τους γάμους των μη γαλαζοαίματων. Έχουν άλλη επαφή με το παραμύθι, νομίζω.

@Rodia, "γιατί σε αυτό το λαό εναποθέτω τις ελπίδες μου να κάνει το μεγάλο βήμα προς τη λύση του προβήματος που μας φύτεψαν οι αγορές." Έχω κι εγώ την ίδια αίσθηση. Πως όταν οι βρετανοί αποφασίζουν να κατέβουν στους δρόμους στρέφονται πάλι τα βλέμματα όλου του κόσμου πάνω τους. Γιατί είναι πραγματικά μαζικές οι διαμαρτυρίες. Δεν κλείνουν τους δρόμους για ψύλλου πήδημα. Έχουν άλλη σχέση με την πολιτική. Δε κατεβαίνουν να ψηφίσουν. Δεν εκτονώνονται. Παραμυθιάζονται, ναι. Αλλά κάπου συσσωρεύεται το αίσθημα της αδικίας. Και δεν είναι αποκτηνωμένα ζώα. Κάποτε θα γίνει η έκρηξη. Εγώ απ' αυτούς περιμένω. Το έχω πει εδώ και χρόνια. Και τη λύση στη φάρσα των αγορών που ζούμε από τους ίδιους την περιμένω.

@latecomer, τι δουλειά έχει η γερμανίδα να λέει την Ευρώπη continent?! Μιμείται; :)
Το ότι έχουν δεν έχουν τη μάπα της βασίλισσας στα χάιλαντς ίσως δείχνει τις αποσχιστικές τους τάσεις, που λέγαμε. Καλά κάνεις και μου το υπενθυμίζεις. ;)
Πάντως θα επιμείνω λίγο για τα δάση και τις νεραϊδούλες. Άλλωστε αυτά τα παραμύθια είναι κεντρο-δυτικοευρωπαϊκά. Δες πχ την πανίδα στα παραμύθια. Σκίουροι, κύκνοι, ελάφια κλπ. Ζώα που στην Ελλάδα τα βλέπεις μόνο σε παραμύθια εικονογραφημένα, στην Αγγλία τα βλέπεις ξαφνικά μπροστά σου ολοζώντανα μες στην ίδια την πρωτεύουσα...

@varometro, δε θα συμφωνήσω με τόσο αφοριστικές παρατηρήσεις. Δε μπορούμε να λέμε ότι σύσσωμος ένας λαός δε διακρίνεται για το ήθος του. Για την αισθητική λίγο-πολύ θα συμφωνήσω. Αλλά όχι σε κάθε μορφή τέχνης. Στη μουσική, την ποίηση, τη λογοτεχνία και το κινηματογραφο, to name a few, δε τα πήγαν κι άσχημα...Απλώς, ναι. Δεν λες εστέτ και πάει το μυαλό σου σε έναν βρετανό.

@geokalp, μάλλον πρέπει να πάσχω από κάποια νευρολογική διαταραχή και δε μπορώ να δω τηλεόραση. Μου ξεκίνησε η πετριά κάπου το 2001 και όσο περνάνε τα χρόνια δε μπορώ να καθήσω πάνω από μισή ώρα μπροστά στην tv. Φήμες λένε πως δεν ανέχομαι τον ήχο της επίσης. Άρα δεν είδα δευτερόλεπτο από το μυστήριο. Ένας φίλος μου έπιασε την κουβέντα για το θέμα και είπα να πω καμια κλισεδιά, που λες κι εσύ.

Ελίζα-gaitanaki είπε...

πολύ ωραία τα απεικόνισες. Και απλά να συμπληρώσω πως επειδή τελευταία ακούγεται να τρίζει η βασιλική καρέκλα (μιλάμε για λίγα πράγματα βέβαια) πρέπει να τη συγχαρώ τη βασιλική οικογένεια γιατί κάνει πολύ καλά τη δουλειά του μάρκετινγκ. Ένα rebranding το ήθελε, και να που "ήρθε" μέσω του Γουίλιαμ και της Κέητ.

Ανώνυμος είπε...

Τη διαφήμιση κατά του ευρώ τη θυμάμαι κι εγώ το 2002 στους κινηματογράφους, περισσότερο θυμάμαι τη βαριά και πολεμική φωνή του εκφωνητή που περίπου σε διέταζε να υπακούσεις (όχι ότι ρωτήθηκαν και ποτέ στην Ινγκλατέρα αν θέλουν ή όχι το ευρώ, σε συζήτηση να βρίσκονται...)

Συμφωνώ σε όλα μαζί σου, πλην ενός: η βασιλεία στην Αγγλία είναι το απόλυτο τουριστικό trademark, μπορεί να είναι απίστευτα κιτσάτο και μπανάλ, φέρνει όμως στα ταμεία όσες στερλίνες δε φέρνει όλη η μουσική βιομηχανία μαζί. Και ως γνωστόν, οι Βρετανοί την σέβονται τη στερλίνα ;)

Niemandsrose είπε...

@Ελίζα-gaitanaki, πολύ εύστοχο αυτό με το rebranding! ;)

@silentcrossing, μα συμφωνούμε περί τουριστικού trademark. Το λέω μέσα στο ποστάκι. ;)