Τζιβαέρι

Όχι τα ραδιοκύματα αλλά κάποιοι συνειρμοί, μου θύμισαν το Τζιβαέρι. Και ποια ραδιοκύματα, που μόνο η ΕΡΑ τολμούσε να παραχωρεί ένα μεγάλο μέρος του προγράμματός της στην παραδοσιακή ελληνική μουσική. Μόνο η ΕΡΑ 2 θα μπορούσε να έχει έναν Πάνο Γεραμάνη να εκπέμπει λόγια και μουσικές που έγραψαν Ιστορία. Μόνο στο Τρίτο Πρόγραμμα άκουσα κρητικούς λαϊκούς ποιητές να απαγγέλλουν τις μαντινάδες τους, με σεβασμό και μέτρο, ανάμεσα σε άριες και σονάτες.

Όμως οι υπηρεσίες της ΕΡΤ απαξιώνονται χυδαία σε συνθήκες μάλιστα απεργίας της ΠΟΣΠΕΡΤ από τους γνωστούς φονταμενταλιστές νεολιμπεράλες. Η τζιχάντ του Μίλτον Φρίντμαν, που ξαναλέγαμε, που όχι απλά δεν αναγνωρίζει τη συμβολή της ελληνικής ραδιοτηλεόρασης στον πολιτισμό αλλά φαίνεται να φαντασιώνεται τον αφελληνισμό σε κάθε έκφανση του κοινωνικού βίου, έναν πολύ κακώς εννοούμενο ελληνισμό, ταυτόσημο με το ραγιαδισμό.

Και την ίδια ώρα, το αντίπαλο δέος, ένα συνονθύλευμα μεταμοντερνιστών, αριστεριτζήδων και αντεξουσιαστών, ευνούχοι όλοι εθνικής ταυτότητας, αν δεν αποποιείται μετά βδελυγμίας, στέκεται αμήχανο απέναντι σε καθετί το "ελληνικό".

Έτσι ώστε εκχωρήσαμε στους εθνικιστές, από τα κείμενα του Θουκυδίδη ως τα κλαρίνα του Σαλέα. Τα προηγούμενα χρόνια, απενοχοποίησε για χάρη μας την αρχαιότητα ένας Ρένος Αποστολίδης, ήρθε ένας ιρλανδός, ο Ross Daly, για να μας εξοικειώσει πάλι με τη λύρα, οι Δυνάμεις του Αιγαίου, για να ξαναπιάσουμε το Κόκκιν' αχείλι φίλησα στα χείλη, η Σαββίνα Γιαννάτου για την καλυμνιώτικη υποδοχή της καινούργιας μέρας, ο Τζιμάκος για να πούμε χωρίς συστολή ένα μικρασιάτικο της προσφυγιάς, και όσοι άλλοι, για να φτάσουμε στους Mode Plagal, τους βλαχοτζαζίστες που έλεγα χαριτολογώντας σε κάποια παλιά μου αγάπη για να διασκεδάσουμε την ανατριχίλα που μας προξενούσε από κοινού η Πικροδάφνη και την οποία συγκίνηση, ακόμη και στο πειραγμένο τραγούδι, με δυσκολία ομολογούσαμε.

Γι΄αυτό, το Τζιβαέρι, όσο ethnic και να το μετατρέψεις με όργανα και ενορχηστρώσεις, θα έχει πάντα τον ίδιο παράταιρο για την εποχή στίχο. Από τη μια, η μάνα δε δικαιούται να οδύρεται για τη στέρηση του παιδιού της. Οι γονείς μας είναι ταμπού και η αναφορά στη μάνα, είναι το ταμπού των ταμπού. Η ελληνίδα μάνα είναι πια μια καρικατούρα που κυκλοφορεί με FW σε θλιβερά ανέκδοτα με μορφή power point ή αποτυπώνεται, στην ακραία και άρα τραγική της μορφή, στον Κυνόδοντα. Από την άλλη, η ξενιτειά δεν υφίσταται ως όρος μέσα στον ορυμαγδό των social media και του web. Η μάνα σου θα σε δει στο skype, στο msn, θα σου στέλνει email, θα βλέπει τα νεογιλά δοντάκια του εγγονιού της στα άλμπουμ σου στο facebook. Η ξενιτειά δεν υφίσταται, θαρρείς, μέσα στην υπερπληθώρα αερογραμμών, με μια easyjet να σε πηγαινοφέρνει με μια εκατοστή ευρώ στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες που πήγες να βρεις μια καλύτερη τύχη.

Κι ωστόσο το μεταναστευτικό κύμα θα θυμίζει τα 50s, όπως και η ξυλόσομπα στα διαμερίσματα, η πλημμύρα των πενήτων στους δρόμους της μητρόπολης. Όμως κανείς δε δικαιούται να ξανθοπουλίζει στο συναίσθημα, ο Καζαντζίδης το πολύ να παιχτεί στον Batman στο Νέο Κόσμο, βινύλιο με αέρα cult. Και το Τζιβαέρι ή μια Δόμνα Σαμίου μπορεί να το σηκώσει ή το Μέγαρο Μουσικής.

Να κλείσει η ΕΡΤ, να κλείσουν και οι στρόφιγγες της παράδοσης, να πάψουν οι κυκλωτικοί χοροί, να πάψουν και κάτι έθιμα σαν τα Ραγκουτσάρια. Γιατί γυρνώντας πίσω στην καθημερινότητα θα πρέπει να απολογηθείς που χόρεψες, που τραγουδούσες δυο μέρες σερί "τι΄θελα και σ' αγαπούσα και δεν κάθομαν καλά" που έπαιζαν ορχηστρικό τα χάλκινα των ρομά. Το ξεφάντωμα είναι πια κολάσιμη πράξη.

Δεν επιτρέπεται ούτε η διονυσιακή γιορτή ούτε ο σπαρακτικός θρήνος. Ένθα ουκ έστι πόνος, ου λύπη, είναι θάνατος. Και αν αφαιρέσουμε και την χαρά, θάνατος και πάλι θάνατος. Νεκροζώντανοι, χωρίς παράδοση, χωρίς ταυτότητα, παραδομένοι στον φόβο και την μιζέρια και οπωσδήποτε την ενοχή.